Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và "Hịch tướng sĩ" vang vọng ngàn năm

Trần Hưng Đạo (chữ Nho: 陳興道; ? – 1300), tên thật là Trần Quốc Tuấn (chữ Nho: 陳國峻), tước hiệu Hưng Đạo đại vương, là một nhà chính trị, nhà quân sự, tôn thất hoàng gia Đại Việt thời Trần. Sau khi qua đời dân gian đã suy tôn ông thành Đức Thánh Trần (德聖陳) hay còn gọi là Cửu Thiên Vũ Đế (九天武帝). Ông được biết đến trong lịch sử Việt Nam với việc chỉ huy quân đội đánh tan hai cuộc xâm lược của quân Nguyên – Mông năm 1285 và năm 1288. Phần lớn tài liệu nghiên cứu lịch sử và cả dân gian thời sau thường dùng tên gọi vắn tắt là "Trần Hưng Đạo" thay cho cách gọi đầy đủ là "Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn", vốn bao gồm tước hiệu được sắc phong cho ông. Ông là 1 trong 14 vị anh hùng tiêu biểu của dân tộc Việt Nam.

Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn sinh ngày 10 tháng Chạp năm 1228 tại Tức Mạc phủ Thiên Trường (nay là xã Tức Mạc - Mỹ Lộc - Nam Định) với tài thao lược, trí dũng song toàn luôn đặt lợi ích dân tộc lên trên hết, cả 3 lần kháng chiến chống Nguyên Mông (1258, 1285, 1288) ngài đều được các vua Trần giao quyền: “Quốc công Tiết chế” – Tổng chỉ huy các lực lượng vũ trang Đại Việt, cản phá quân thù hung bạo mà vó ngựa đã dày xéo khắp Á, Âu, từ Thái Bình Dương đến tận bờ biển Địa Trung Hải.

Nhưng cả 3 lần chúng đều bị thất bại kinh hồn lạc phách, Toa Đô bị chém, Ô Mã Nhi, Phàm Tiếp, Tích Lệ Cơ bị bắt sống, Trấn Nam Vương Thoát Hoan chủ tướng phải chui đầu vào ống đồng để kéo qua biên ải mới thoát chết. Đặc biệt, trận Bạch Đằng 1288 chỉ trong một ngày 9 tháng 4 đã chôn gọn 6 vạn tên giặc cùng 600 chiến thuyền do Ô Mã Nhi cầm đầu, kết thúc cuộc chiến tranh xâm lược lần thứ 3 của Đế chế Nguyên Mông.

Ngày 20 tháng 8 năm Canh Tý (1300). Bình Bắc Đại Nguyên soái Hưng Đạo Đại Vương quy tiên hiển thánh hưởng thọ trên dương thế 73 tuổi, được vua Trần Anh Tông truy tặng: Thái sư Thượng phụ quốc công Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương, được muôn đời con dân Đại Việt - Việt Nam tôn là Đức Thánh Trần. Người được nhân loại suy tôn là danh nhân quân sự kiệt xuất từ cổ chí kim của thế giới.

Ngài đã để lại “Binh thư yếu lược”, “Vạn Kiếp tông bí truyền thư”, “Hịch tướng sĩ” những kinh nghiệm, truyền thống, nghệ thuật quân sự đánh giặc của tổ tiên ta. Trước khi đi vào cõi vĩnh hằng Ngài dặn lại những người cầm quân, cầm quyền, với giặc phương Bắc cần “Giặc cậy trường trận ta dùng đoản binh”, với dân phải “khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc”, với việc giữ nước phải “chúng chí thành thành” nghĩa là ý chí đoàn kết của dân chúng là thành trì vững bền nhất.