Hành trình đi tìm cây lúa trời - Kỳ 3 "Tiến Vua" trẻ lại tuổi đôi mươi

Tạo ra một giống lúa mới mà không phải qua  chọn lọc và lai tạo giống, chỉ bằng phương pháp gia cố năng lượng trên xác giống lúa cũ đã thất truyền.  Đó là điều chưa từng xảy ra từ trước đến nay. Đặc biệt, giống lúa mới này lại cho năng suất cao, đạt đến 3tạ khô/ sào (Bắc bộ) – vượt qua các loại lúa cao sản địa phương đang trồng đại trà (2,5 tạ/sào).  Và đặc biệt hơn nữa là cây lúa có kiểu hình mới lạ, không sâu bệnh, chịu được hạn, mặn, chịu được thời tiết khắc nghiệt, được gieo trồng phát triển tự nhiên,  hoàn toàn theo phương pháp hữu cơ. Đó là những gì được một nhóm các nông dân, kỹ thuật viên Côn Sơn-Hải Dương, và Khánh Trung – Ninh Bình thử nghiệm và phát triển thành công trong gần 3 năm qua trên nhiều đồng đất Ninh Bình, Nam Định, Hà Nội.

Đến vụ Mùa năm 2021, xã Khánh Trung tăng diện tích trồng thử nghiệm giống lúa “Tiến Vua” lên 20ha, vụ đó năng suất đạt 2,3 tạ khô/sào. Dù chưa phổ biến rộng rãi nhưng tiếng lành đồn xa,  nông dân toàn huyện Yên Khánh  đều muốn thay đổi sang giống lúa “Tiến Vua”  ngay trong vụ mùa kế tiếp, vì không chỉ năng suất rất cao, chống chịu sâu bệnh, rét hại, khô hạn vô cùng tốt; lại canh tác hoàn toàn theo phương thức hữu cơ nên chi phí đầu tư chỉ bằng ½ so với giống lúa phổ biến tại đây. 

Ông Trần Ngọc Diệp, Trưởng phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình cho hay:  “Thời tiết khí hậu năm nay diễn biến phức tạp,  mưa nhiều dẫn đến nhiều diện tích lúa ở các giống lúa khác bị nhiễm bệnh, nhưng đối với giống lúa này thì màu lá vẫn vàng sáng. Chất lượng gạo, chúng tôi đã dùng thử, thấy gạo rất ngon, mùi vị rất đậm.”

Theo kết quả kiểm nghiệm và đối chứng của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, hàm lượng các chất sinh năng lượng như protein, lipid, gluxit cùng  các vi chất dinh dưỡng như canxi, sắt  trong hạt gạo giống mới tất cả đều cao hơn Tiêu chuẩn Việt Nam hiện tại,  thậm chí cao hơn gạo Nhật Bản. Đặc biệt hàm lượng axit béo không no cao hơn hẳn gạo Nhật Bản và gạo Việt Nam hiện tại. 

Tiếp đến vụ Xuân Hè năm 2022, các xã thuộc vùng chiêm trũng của huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình đều đồng loạt tăng gấp đôi diện tích gieo trồng giống lúa “Tiến Vua”.  Năng suất lúa “Tiến Vua” lúc này đạt kỷ lục 3 tạ khô/sào, vượt qua các loại lúa cao sản địa phương đang trồng đại trà (2,5 tạ/sào).  Sau 3 vụ thử nghiệm thì tạo ra giống lúa hoàn chỉnh.  

Huyện Yên Khánh bắt đầu cho ra thị trường gạo thương phẩm mang tên  “Hạt ngọc Thiên Hương”.  Cũng trong vụ mùa này, Bộ trưởng Bộ NN & PTNT và Viện trưởng Viện di truyền Nông nghiệp đã có chuyến thị sát, thăm hỏi và chúc mừng thành quả đạt được của huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình sau 3 vụ trồng thử nghiệm  lúa hữu cơ thành công liên tục, với diện tích và sản lượng tăng không ngừng.

Người vui nhất là ông Đinh Văn Vọng.  Gần 40 năm của đời kỹ sư nông nghiệp thì đây là thành công lớn nhất của ông. Ông Vọng là người trực tiếp  tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ các “chuyên gia giấu mặt” và chủ công thực hiện hướng dẫn bà con gieo trồng theo phương thức mới.

Ông nói “tạo ra một giống lúa mới mà không phải lai tạo cái gì cả,  không phải chọn lọc gì cả, ban đầu tôi nghe rất mơ hồ nhưng họ đã chứng minh bằng thực tế đấy.  Ngoài việc các chuyên gia thổi hồn vào xác lúa cũ, giống kiểu “hồn Trương Ba da Hàng Thịt” nhé ( ông cười) thì khi ra đồng, mình cần phải đưa tất cả tình thương yêu của mình ra cây lúa,  đưa tất cả tâm trí ra vút ve cây lúa…

Trên thế giới, tôi chưa từng thấy có nơi nào sản xuất lúa trên diện rộng theo phương pháp sử dụng năng lượng yêu thương.  Chúng tôi còn muốn nói, so với giống gốc ngày xưa, sản lượng  cao hơn, cao hơn cả sản lượng lúa cao sản hiện nay. Không những cao hơn về sản lượng mà kể cả kiểu hình cũng khác.

Ví dụ lá lúa thông thường nó dài và mỏng,  góc độ lá xòe,  nhưng bây giờ tác động phương pháp này thì tạo ra kiểu hình mới hơn cả,  cái mới đó phù hợp với ý  thích, ý tưởng của các nhà khoa học hiện nay. Cụ thể cây lúa đẻ khỏe,  lá nó trô cao, bản lá to hơn, dày hơn, dài hơn nên  khả năng chống chịu được sâu bệnh lớn hơn nhiều.

Đặc biệt lá đòng tức là lá quang năng nó dài.”   Nói rồi ông và nhóm chuyên gia dẫn tôi đến đám ruộng cách đó một vài trăm mét, chỉ cho tôi thấy đám ruộng này đang trồng khảo nghiệm vụ đầu, sắp thu hoạch.  Lúa chín vàng nhưng lá và thân cành vẫn xanh um. 

Ông cho biết đây là đám ruộng  điển hình  chịu hạn,  khi gieo cấy thì trổ nước vào, đến khi cây ổn định, chúng tôi rút hết nước ra cho khô đến tận cùng mà cây lúa vẫn xanh tốt, bông lúa trĩu cành đây này. Ông cúi xuống nhổ một cây lúa và chỉ tôi xem, “giống chịu hạn này đặc biệt lắm nhé, bộ rễ nó dài hơn bình thường 15 phân nữa,  ăn sâu xuống đất và phát triển theo chiều rộng . Không chỉ thế, chị nhìn đây, mỗi  khóm lúa có đến 28 thân lúa, lúa bình thường chỉ có 9-10 thân thôi, thân của nó nhiều gấp 3 lần như vậy  thì năng suất phải cao hơn. Tôi gần 40 năm làm nông nghiệp và quản lý nhà nước về mảng nông nghiệp, tôi chưa thấy khóm lúa và cây lúa nào như thế này.”

Vào giữa tháng 10/2022, sau thành quả viên mãn ở vụ mùa thứ 4 với năng suất tiếp tục 3 tạ khô/sào,  UBND huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình  đã tổ chức buổi họp báo công bố sự hồi sinh kỳ diệu của giống lúa “Tiến Vua”. Đến dự buổi họp báo, có đại diện Nhà khoa học, Nhà nông, Nhà doanh nghiệp. Lúc ấy, ông Trần Ngọc Diệp, Trưởng phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Yên Khánh vui mừng thông báo: " Tương lai gần chúng tôi sẽ phủ kín toàn bộ đồng lúa hữu cơ trên toàn địa bàn huyện. “Hạt ngọc Thiên Hương” đang là sản phẩm OCOP của huyện Yên Khánh,  thỏa mãn tiêu chuẩn “3 không”: không dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, không có dư lượng nitorat, không có vi sinh vật gây hại.”

“Tiến Vua” sẽ  góp phần tạo nên chuỗi giá trị cho hạt gạo Việt, cân bằng  môi trường sinh thái, nâng cao chất lượng bữa ăn và sức khỏe người Việt, nâng cao uy tín của Việt Nam trên thị trường lúa gạo thế giới. Nói như lời phát biểu của PGS.TS. Vũ Thị Thu Hiền- Trưởng phòng xét nghiệm Viện dinh dưỡng quốc gia- Bộ Y tế :  “Gạo này có hàm lượng canxi cao hơn so với gạo trước đây của Việt Nam nên rất tốt cho sức khỏe của xương,  hàm lượng sắt cũng cao hơn giúp cho phòng chống thiếu máu dinh dưỡng. Gạo là thức ăn không thể thiếu trong bữa ăn của người Việt, gần như là thành phần dinh dưỡng cơ bản trong khẩu phần người Việt.  Theo tôi, nếu gạo này Việt Nam sản xuất được nhiều,  số lượng lớn thì đầu tiên nên phục vụ cho dân Việt Nam trước để phục vụ cho sức khỏe người Việt,  sau đó thì xuất khẩu gây uy tín cho Việt Nam.”

Gặp lại các chuyên gia trong buổi họp báo, tất nhiên là họ vẫn chưa muốn công bố danh tính.  “ Chúng tôi lý giải thì chưa chắc chị và mọi người đã chấp nhận vì không có lý luận nào giải thích được cả,  chúng tôi chỉ muốn chứng minh bằng thực tế”, họ ôn tồn  nói. “ À nói nôm na cho chị dễ hiểu nhé,  cụ lúa “Tiến Vua” 1000 tuổi, sau khi được chúng tôi thổi hồn và gia cố năng lượng thì cụ hồi sinh, thay đổi diện mạo thành chàng thanh niên 20 tuổi trẻ, khỏe, đẹp”, họ lại mỉm cười không biết đùa hay thật. 

Anh chuyên gia nói tiếp “trong mỗi trái tim người Việt đã được tạo hóa thiết kế sẵn một tình yêu thương vô lượng mà vì nhiều lý do, nó bị bào mòn, khuất lấp…nhưng nó có sẵn ở đây rồi (anh đặt tay lên tim), trong máu và trong từng nhịp đập, chúng ta chỉ cần kích hoạt lại thôi. Nó không có gì huyền bí, cao siêu cả. 

Chị xem lại lịch sử, khi đất nước có binh biến  hoặc thiên tai địch họa thì điều đó thể hiện rất rõ. Khi đó năng lượng yêu thương từ trái tim người Việt  đều có tần số rung động gần nhau. À vâng, điều này tôi cũng không có bằng chứng để chứng minh, nhưng tôi dựa vào đó để làm  ra những sản phẩm thực tế tai nghe được, mắt nhìn thấy được. 

Chúng tôi đang triển khai trồng lúa theo phương pháp này ở các địa phương miền núi phía Bắc. Cây lúa hữu cơ cũng đang rất thành công ở Bắc Giang. Tới mỗi nơi, chúng tôi lấy giống bản địa của nơi ấy mà không cần phải giống lúa “Tiến Vua” của Ninh Bình. Tiếp theo, chúng tôi sẽ trồng ở các vùng khô hạn của miền Trung, ở Ninh Thuận, Bình Thuận và xa hơn chút nữa là  các vùng ngập mặn ở ĐBSCL.  Ngay tại vùng đất khô hạn xã Duy Sơn, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, chúng tôi đang làm thử nghiệm vụ Xuân Hè năm 2023 đấy, chị cứ theo dõi tiếp…”

Tôi rơi vào trạng thái hư hư thực thực nhưng “cái thực” đã thuyết phục tôi hoàn toàn…Nghĩ có những điều ta chưa nhìn thấy sao phải cố gắng chứng minh, khi mà khoa học vạn điều còn không lý giải được. Trí tuệ nhân loại và những điều bí ẩn có mặt khắp mọi nơi, thường hằng quanh ta như không khí vậy .

Dù khoa học có hiện đại đến đâu thì con người vẫn chỉ là một thứ hữu hạn bé bỏng. Nhưng thực sự mà nói tôi cũng hy vọng mọi thứ sẽ được công bố sau thời gian ngắn nữa, như lời các chuyên gia. Biết đâu tôi sẽ là người đầu tiên kể tiếp câu chuyện này khi nó được bạch hóa ...